Quy hoạch du lịch là gì? Mục tiêu và nguyên tắc quy hoạch xây dựng

Quy hoạch du lịch là gì?

Theo Luật Quy hoạch số 21/2017/QH14 ngày 24 tháng 11 năm 2017: Quy hoạch là việc sắp xếp và phân bố không gian cho các hoạt động kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, kết hợp với phát triển kết cấu hạ tầng, sử dụng tài nguyên và bảo vệ môi trường trên một lãnh thổ cụ thể. Mục đích của quy hoạch là sử dụng hiệu quả các nguồn lực của quốc gia nhằm phục vụ mục tiêu phát triển bền vững trong một thời kỳ nhất định.

Bên cạnh đó, Luật Du lịch số 09/2017/QH14 ngày 19 tháng 6 năm 2017: Du lịch bao gồm các hoạt động liên quan đến chuyến đi của con người ngoài nơi cư trú thường xuyên trong thời gian không quá 01 năm liên tục, nhằm đáp ứng nhu cầu tham quan, nghỉ dưỡng, giải trí, tìm hiểu, khám phá tài nguyên du lịch hoặc kết hợp với các mục đích hợp pháp khác.

Từ các định nghĩa này, có thể hiểu rằng quy hoạch du lịch là một tập hợp các lý thuyết và thực tiễn nhằm phân bố hợp lý các yếu tố trên lãnh thổ của một vùng. Quy hoạch du lịch tính toán tổng hợp các yếu tố như điều kiện tự nhiên, tài nguyên du lịch, cơ sở hạ tầng, kinh tế - xã hội, môi trường, kiến trúc xây dựng, kỹ thuật chương trình và chính sách. Quy hoạch du lịch được cụ thể hóa trong các dự báo, định hướng, chương trình và kế hoạch phát triển du lịch của vùng. Đồng thời, quy hoạch du lịch bao gồm quá trình ra quyết định, lập kế hoạch thực hiện và bổ sung các điều kiện phát triển nhằm đạt được mục tiêu phát triển du lịch bền vững.

Phân loại quy hoạch du lịch

Hiện nay quy hoạch du lịch có nhiều cách phân loại khác nhau, nhưng thường tập trung vào các loại chính sau:

Thứ nhất, Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch:

Các nhà khoa học trong và ngoài nước đều cho rằng quy hoạch tổng thể có quy mô lớn, hiếm khi nhỏ hơn cấp huyện, và thời gian thực hiện thường kéo dài từ 5 đến 15 năm. 

Nhiệm vụ của quy hoạch tổng thể bao gồm: nghiên cứu xác định vị trí và ảnh hưởng của ngành du lịch trong nền kinh tế khu vực hoặc quốc gia; lập kế hoạch và mục tiêu phát triển ngành du lịch; hoạch định quy mô, kết cấu và bố cục không gian của ngành; chỉ đạo và điều tiết ngành du lịch phát triển theo hướng tích cực và hiệu quả (bao gồm xây dựng định hướng, chiến lược phát triển, hệ thống quy định, tổ chức thực hiện, nghiên cứu bổ sung, đánh giá và giám sát). 

Về mặt không gian, chức năng du lịch trong khu quy hoạch là không liên tục.

Thứ hai, Quy hoạch cụ thể phát triển du lịch:

Quy hoạch cụ thể có quy mô nhỏ hơn quy hoạch tổng thể và diện tích sử dụng chủ yếu để phát triển du lịch. Thời gian quy hoạch thường ngắn hạn hoặc trung hạn, khoảng từ 5 năm hoặc dưới 5 năm. 

Quy hoạch cụ thể có thể nhắm đến một đối tượng cụ thể, như quy hoạch sử dụng đất đai, quy hoạch mặt bằng hạ tầng, thiết kế cùng một số nghiên cứu chuyên đề như phân tích ảnh hưởng kinh tế, đánh giá ảnh hưởng văn hóa – xã hội, môi trường. Quy hoạch cụ thể có thể kết hợp với quy hoạch tổng thể hoặc tiến hành riêng lẻ cho các loại hình du lịch như nghỉ dưỡng, du lịch núi, du lịch thanh niên, du lịch làng nghề,…

Ngoài hai loại quy hoạch chính nêu trên, còn có nhiều cách phân chia khác nhau dựa trên:

• Dựa vào thời gian quy hoạch: quy hoạch ngắn hạn, trung hạn và dài hạn.

• Dựa vào đối tượng quy hoạch: quy hoạch chiến lược phát triển ngành du lịch, quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn, quy hoạch khu danh lam thắng cảnh, quy hoạch nghỉ dưỡng, khu vui chơi, giải trí,…

• Dựa vào góc độ tài nguyên và cảnh quan: quy hoạch ven biển, ao hồ, sinh thái thiên nhiên núi rừng, di tích lịch sử, du lịch tâm linh,…

• Dựa vào tiến trình phát triển của ngành du lịch: quy hoạch thời kỳ đầu phát triển, quy hoạch trong thời kỳ hiện đại, quy hoạch kiểu điều chỉnh.

Có thể thấy, tuy có nhiều cách phân loại quy hoạch du lịch, nhưng các loại quy hoạch này luôn có mối quan hệ tác động qua lại và phụ thuộc lẫn nhau.

Đặc điểm của quy hoạch du lịch

Nội dung quy hoạch đô thị luôn có phạm vi bao quát rộng hơn, chi tiết và đầy đủ hơn so với quy hoạch phân vùng du lịch. Mục tiêu của quy hoạch đô thị là tổ chức và phân bố hợp lý nhất cơ sở vật chất kỹ thuật, kết cấu hạ tầng, và nguồn lao động phù hợp với tài nguyên môi trường cũng như các điều kiện kinh tế - xã hội của vùng. Quy hoạch du lịch cụ thể hóa các dự báo, chương trình, chiến lược, và kế hoạch phát triển du lịch, bao gồm cả quá trình thực hiện quy hoạch.

Quy hoạch du lịch thường được thực hiện sau quy hoạch phân vùng du lịch. Quy hoạch du lịch thường đạt hiệu quả cao hơn, chính xác hơn và thời gian thực hiện ngắn hơn so với quy hoạch phân vùng.

Bởi vậy, quy mô dự án quy hoạch sẽ có nhiều cấp độ khác nhau. Quy mô nhỏ nhất của vùng quy hoạch thường lớn hơn so với một đơn vị sản xuất nhỏ. Trong quy hoạch vùng du lịch, có quy hoạch định hướng mang tính tổng hợp đối với các vùng lớn và quy hoạch chi tiết thường được thực hiện ở các vùng có quy mô lớn, tương ứng với các cấp độ II (Tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương) và III (Quận, Huyện, Thị xã, thành phố thuộc tỉnh), các trung tâm du lịch, các khu du lịch và các địa điểm du lịch.

Quy hoạch du lịch ở các cấp phân vị nhỏ có khả năng thực thi và hiệu quả rõ ràng hơn. Thời gian quy hoạch du lịch bao gồm:

• Ngắn hạn: Từ 1 đến 3 năm, tùy thuộc vào các chương trình, kế hoạch đã được quyết định và thực thi phù hợp với khả năng kinh tế, môi trường phát triển và tình hình chính trị.

• Trung hạn: Từ 3 đến 5 năm, nhằm chi tiết hóa các chương trình đầu tư đã được thực hiện trong khuôn khổ các quy hoạch quốc gia và vùng về phát triển du lịch.

• Dài hạn: Từ 10 đến 25 năm, loại quy hoạch này là cơ sở và nguyên tắc chỉ đạo cho việc soạn thảo và thực hiện các kế hoạch, dự án quy hoạch nối tiếp. Trong khuôn khổ này, các công trình nghiên cứu về khả năng và cơ hội phát triển của một khu vực nhất định sẽ ra đời. Quy hoạch dài hạn thường là quy hoạch tổng thể phát triển du lịch.

Nội dung quy hoạch về du lịch

Nội dung của quy hoạch du lịch bao gồm 08 phần chính, cụ thể:

• Xác định vị trí, vai trò và lợi thế của du lịch trong phát triển kinh tế - xã hội của quốc gia, vùng và địa phương.

• Phân tích và đánh giá tiềm năng, hiện trạng tài nguyên và môi trường du lịch, thị trường du lịch; khả năng thu hút đầu tư và nguồn lực phát triển du lịch.

• Xác định quan điểm và mục tiêu phát triển du lịch; dự báo các chỉ tiêu và lập luận các phương án phát triển du lịch.

• Định hướng tổ chức không gian du lịch và hệ thống cơ sở vật chất kỹ thuật du lịch.

• Định hướng phát triển sản phẩm và thị trường du lịch.

• Định hướng đầu tư phát triển du lịch; xác định danh mục các khu vực và các dự án ưu tiên đầu tư, cùng vốn đầu tư.

• Định hướng bảo vệ tài nguyên du lịch và môi trường theo quy định của pháp luật.

• Đề xuất chính sách và giải pháp quản lý, phát triển du lịch theo quy hoạch.

Mục tiêu của quy hoạch xây dựng

Mục tiêu chính của 1uy hoạch du lịch là phát triển du lịch bền vững, đảm bảo sự hài hòa giữa việc phát triển du lịch và bảo tồn, phát huy các giá trị của từng vùng, từng địa phương. Đặc biệt chú trọng đến các giá trị văn hóa để xây dựng ngành du lịch mang đậm bản sắc dân tộc Việt Nam, đồng thời giải quyết các vấn đề an sinh xã hội và bảo vệ môi trường.

Bên cạnh đó, quy hoạch du lịch là cơ sở định hướng phát triển du lịch cho các vùng và địa phương, là động lực khai thác tiềm năng du lịch chưa được tận dụng hoặc tiềm năng du lịch chưa được phát hiện. Nó cũng giúp quy hoạch các đối tượng kỹ thuật, chuyên ngành liên quan đến du lịch; quản lý và điều hành hoạt động phát triển du lịch, xây dựng chiến lược và kế hoạch phát triển du lịch ngắn hạn, trung hạn và dài hạn.

Việc quy hoạch du lịch tạo ra các công cụ quản lý nhà nước hiệu quả để bảo vệ, khai thác và sử dụng hợp lý các nguồn tài nguyên phục vụ cho phát triển du lịch, đồng thời là cơ sở để huy động các nguồn lực xã hội cho phát triển du lịch.

Nguyên tắc lập quy hoạch du lịch 

Căn cứ theo Mục 20 của Đạo luật Du lịch 2017, nguyên tắc lập kế hoạch du lịch bao gồm các nguyên tắc sau:

• Phù hợp với chiến lược và quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh của đất nước, cũng như chiến lược phát triển ngành du lịch và các quy hoạch khác đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt theo từng giai đoạn.

• Khai thác và sử dụng hợp lý, hiệu quả tài nguyên du lịch, đồng thời bảo tồn các di tích lịch sử - văn hóa và di sản thiên nhiên, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững, bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu.

• Đảm bảo tính liên kết giữa các địa phương trong vùng, giữa các vùng trên cả nước; tận dụng tối đa kết cấu hạ tầng hiện có; phát huy tối ưu tiềm năng và lợi thế của từng vùng, từng địa phương để phát triển sản phẩm du lịch.

• Giảm thiểu các tác động tiêu cực của phát triển du lịch đối với kinh tế - xã hội và môi trường.

• Đảm bảo sự tham gia của các cơ quan, tổ chức, cộng đồng dân cư và cá nhân trong quá trình lập quy hoạch; kết hợp hài hòa giữa lợi ích của Nhà nước và lợi ích của cộng đồng, giữa lợi ích của vùng và địa phương.

• Đảm bảo tính khoa học và ứng dụng công nghệ hiện đại trong quá trình lập quy hoạch; đáp ứng tiêu chuẩn, quy chuẩn và phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế của đất nước.

Trên đây là thông tin chi tiết về quy hoạch du lịch mà Đất Vàng Việt Nam muốn chia sẻ với bạn. 

Truy cập website để cập nhật thông tin mới nhất và tin tức nóng hổi từ thị trường bất động sản toàn quốc.

​​Đất vàng Việt Nam

​​Nền tảng tra cứu dữ liệu liên thông Quy hoạch - Dự án - Giá đất

​​Big Data chính xác, phong phú, minh bạch cho nhà đầu tư và mọi đối tượng khách hàng

​​Hotline: 0961.85.0990