Những ai sẽ phải chi nhiều tiền hơn khi làm sổ đỏ từ năm 2026?

Theo khoản 3 Điều 159 Luật Đất đai 2024, bắt đầu từ ngày 1/1/2026, bảng giá đất sẽ được UBND cấp tỉnh xây dựng, trình HĐND cùng cấp quyết định và công bố hàng năm, thay vì 5 năm một lần như quy định cũ (Luật Đất đai 2013).

Bảng giá đất này sẽ được điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung hàng năm hoặc khi cần thiết, giúp giá đất tiệm cận hơn với giá thị trường. Điều này đồng nghĩa với việc một số khoản phí, lệ phí liên quan đến đất đai – vốn được tính theo bảng giá đất – sẽ tăng cao hơn trong tương lai gần. Ba nhóm đối tượng sẽ phải trả nhiều tiền hơn từ 2026:

1. Người làm sổ đỏ lần đầu

Người dân làm sổ đỏ lần đầu sẽ phải nộp 3 khoản phí chính: Tiền sử dụng đất, Tiền thuê đất (nếu có), Lệ phí trước bạ Trong đó, tiền sử dụng đất thường chiếm phần lớn chi phí. Khi bảng giá đất được cập nhật gần với giá thị trường từ năm 2026, chi phí làm sổ đỏ cũng sẽ đội lên đáng kể. Vì vậy, người dân nên tranh thủ làm sổ đỏ trước thời điểm này nếu có điều kiện.

2. Người chuyển mục đích sử dụng đất lên đất ở

Việc chuyển mục đích từ đất nông nghiệp sang đất ở đòi hỏi nộp các khoản phí như: Tiền sử dụng đất khi chuyển mục đích, Lệ phí cấp Giấy chứng nhận, Lệ phí trước bạ, Phí thẩm định hồ sơ Căn cứ theo Nghị định 103/2024/NĐ-CP, tiền sử dụng đất trong trường hợp này sẽ được tính dựa trên diện tích đất x giá đất tại thời điểm chuyển đổi, trừ đi giá trị đất trước đó. Do đó, khi bảng giá đất tăng cao, tiền sử dụng đất phải nộp cũng sẽ tăng tương ứng.

3. Người mua đất đang nằm trong quy hoạch treo

Đất bị "quy hoạch treo" là đất đã được đưa vào quy hoạch nhưng chưa triển khai, khiến chủ đất bị hạn chế các quyền như: Không được xin giấy phép xây dựng, Không được chuyển mục đích sử dụng, Không được cấp sổ đỏ lần đầu. Khi dự án được "gỡ quy hoạch", người dân mới được thực hiện các thủ tục đất đai, mà hầu hết trong số đó đều liên quan đến bảng giá đất. Nếu thủ tục này rơi vào sau mốc 1/1/2026, người dân sẽ phải chịu chi phí cao hơn do bảng giá đất mới.

Người dân có thể xem thông tin đất đai ở đâu?

Theo Điều 59 Nghị định 101/2024/NĐ-CP, người dân có 3 cách để tra cứu dữ liệu đất đai:

• Khai thác trực tuyến: Trên các cổng thông tin như: Cổng thông tin đất đai quốc gia, Cổng dịch vụ công quốc gia, Cổng dịch vụ công của Bộ TN&MT và cấp tỉnh, Qua SMS, Web service, API hoặc ứng dụng tiện ích

• Khai thác trực tiếp:
  Tại Văn phòng đăng ký đất đai, bộ phận tiếp nhận – trả kết quả, UBND cấp xã/phường, văn phòng công chứng,…

• Hình thức khác:
  Theo quy định pháp luật mới hoặc các kênh hợp pháp khác.

Việc bảng giá đất được cập nhật hàng năm kể từ 2026 là bước tiến trong minh bạch và sát giá thị trường, nhưng cũng kéo theo chi phí tăng cao cho nhiều người dân. Những ai có ý định làm sổ đỏ, chuyển mục đích sử dụng đất hoặc liên quan đến đất quy hoạch treo nên chủ động thực hiện sớm để tiết kiệm chi phí.